توارث و ترکیب‌پذیری مقاومت به زنگ زرد در تعدادی از ارقام تجاری و لاین‌های پیشرفته گندم نان

Authors

  • اسلام مجیدی‌هروان
  • سیدابوالقاسم محمدی
  • محمدرضا بی‌همتا
  • محمدرضا جلال‌کمالی
Abstract:

زنگ زرد گندم با عامل Puccinia striifomis Westend f. sp. tritici یکی از مهم‌ترین بیماری‌های قارچی گندم از نظر اقتصادی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است. به منظور تعیین قابلیت ترکیب‌پذیری، عمل ژن و برآورد سایر پارامتر‌های ژنتیکی شش رقم و لاین پیشرفته گندم نان (پیشتاز، بهار، مغان3، MV17، SERI/KAUZ و KAUZ//KAUZ/PVZ) به همراه رقم حساس بولانی، در قالب یک طرح دای آلل 7 × 7 به صورت یک طرفه تلاقی داده شدند. ارزیابی F1 و والدین در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادقی در سه تکرار در گلخانه‌های بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج انجام شد. روش مایه‌زنی اسپور زنگ به صورت گرده‌پاشی با پودر تالک با نژاد 134E134A+ انجام شد. چهار جزء مقاومت شامل دوره کمون، تیپ آلودگی، تراکم و اندازه جوش اندازه‌گیری شدند. تجزیه واریانس ترکیب‌پذیری با روش گریفینگ نشان داد که ترکیب‌پذیری عمومی (GCA) و خصوصی (SCA) برای چهار صفت مورد بررسی در سطح احتمال 1% معنی‌دار بود که بیانگر نقش توام اثر‌های افزایشی و غیر افزایشی در کنترل ژنتیکی این صفات بود. رقم MV17 با قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی بالا برای هر چهار صفت به عنوان والدی مطلوب جهت استفاده در تلاقی‌ها به منظور افزایش مقاومت به زنگ زرد شناسایی شد. بیشترین مقدار GCA بعد از MV17 در جهت ایجاد حساسیت مربوط به رقم بولانی بود. تلاقی‌های MV17 به ترتیب با ارقام بولانی، پیشتاز و لاین KAUZ//KAUZ/PVZ دارای بیشترین SCA (منفی) برای صفات تیپ آلودگی، تعداد جوش و اندازه جوش و بیشترین مقدار مثبت برای صفت دوره کمون در جهت افزایش مقاومت بود که بیانگر نقش اثر غیر افزایشی ژن‌ها (غالبیت و اپیستازی) در این تلاقی بود .تجزیه گرافیکی Vr و Wr از نظر موقعیت قرار گرفتن والدین نسبت به مبداً مختصات، نشان داد کنترل این اجزاء مقاومت در برخی از ارقام به صورت مغلوب و در تعدادی دیگر از نوع غالب بود. وراثت‌پذیری عمومی و خصوصی در کلیه صفات تقریبا بالا بود، بنا براین انتخاب بر اساس این صفات در جهت افزایش مقاومت برای این نژاد مفید خواهد بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

توارث و ترکیب پذیری مقاومت به زنگ زرد در تعدادی از ارقام تجاری و لاین های پیشرفته گندم نان

زنگ زرد گندم با عامل puccinia striifomis westend f. sp. tritici یکی از مهم ترین بیماری های قارچی گندم از نظر اقتصادی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است. به منظور تعیین قابلیت ترکیب پذیری، عمل ژن و برآورد سایر پارامتر های ژنتیکی شش رقم و لاین پیشرفته گندم نان (پیشتاز، بهار، مغان3، mv17، seri/kauz و kauz//kauz/pvz) به همراه رقم حساس بولانی، در قالب یک طرح دای آلل 7 × 7 به صورت یک طرفه تلاقی دا...

full text

توارث مقاومت به زنگ زرد در گندم نان

به منظور مطالعه نحوه توارث مقاومت به زنگ زرد در گندم نان و برآورد اجزاء ژنتیکی مقاومت، نتاج F1، F2، BC1 و BC2 حاصل از تلاقی رقم مقاوم MV17 با رقم حساس بولانی همراه با والدین در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و توسط دو پاتوتیپ 134E134A+ و 166E134A+ عامل بیماری زنگ زرد در دو آزمایش جداگانه در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی درجه مقاومت، دوره کمون (تعداد روز از ز...

full text

توارث مقاومت به زنگ زرد در گندم نان

به منظور مطالعه نحوه توارث مقاومت به زنگ زرد در گندم نان و برآورد اجزاء ژنتیکی مقاومت، نتاج f1، f2، bc1 و bc2 حاصل از تلاقی رقم مقاوم mv17 با رقم حساس بولانی همراه با والدین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار کشت و توسط دو پاتوتیپ 134e134a+ و 166e134a+ عامل بیماری زنگ زرد در دو آزمایش جداگانه در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی درجه مقاومت، دوره کمون (تعداد روز از ز...

full text

وراثت‌ مقاومت به بیماری زنگ زرد در تعدادی از ارقام تجاری و ژنوتیپ‌های انتخابی امید‌بخش گندم استان فارس*

به منظور مشخص شدن نحوه توارث مقاومت به بیماری زنگ زرد و تعداد ژن‌های دخیل در مقاومت به بیماری در 17 لاین انتخابی امیدبخش گندم مربوط به اقلیم معتدل کشور، دو لاین انتخابی S-78-11 و S-79-10 از ژنوتیپ‌های امیدبخش اقلیم گرم و چهار رقم گندم تجارتی داراب 2، نیک نژاد، بهار و استار، تلاقی‌های بسیاری از این ارقام و لاین‌ها با رقم حساس استاندارد Avocet S انجام شده و بذرهای F1 ، F2 و F3 از هر تلاقی تولید ش...

full text

توارث مقاومت به زنگ زرد در لاین های گندم

بمنظور بررسی مقاومت ژنتیکی و قابلیت ترکیب پذیری عمومی وخصوصی 5 رقم گندم‘ تلاقی هایی به صورت دای آلل یک طرفه بین آنها انجام شد. والدها و پانزده تلاقی نسل اول درطرح بلوکهای کامل تصادفی در گلخانه کشت شدند و پس از تلقیح با نژادهای 134E150و6E18A+ صفت دوره کمون ارزیابی شد . بررسی اجزاء واریانس ژنوتیپی والدین و هیبریدها برا ی نژاد134E150 نشان داد که قسمت اعظم تنوع مشاهده شده در صفت دوره کمون متعلق به ...

full text

ارزیابی مقاومت به زنگ قهوه ای در مرحله گیاه بالغ در تعدادی از ارقام گندم نان

سابقه و هدف: از جمله بیماری‌های قارچی مهم گندم در سراسر جهان سه زنگ سیاه ، زرد و قهوه‌ای هستند که باعث کاهش شدید عملکرد آن می‌شوند. زنگ قهوه‌ای با عاملPuccinia triticina Eriks. یکی از مخرب‌ترین بیماری‌های گندم درسطح جهان از جمله ایران می‌باشد، که علاوه بر کاهش عملکرد دانه، باعث افت کیفی آن نیز می‌گردد. هدف از این پژوهش ارزیابی تعدادی از ارقام گندم نان براساس صفات و شاخص‌های مقاومت به زنگ قهوه‌ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 30  issue 3

pages  531- 544

publication date 2014-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023